Hebben we nu een gebrek aan energie door te weinig of verkeerd eten of zijn er andere redenen?

Eerst is het goed om te weten hoe ons lichaam energie maakt.

Onze supermarkten liggen vol met producten waar je op de etiketten kunt lezen hoeveel calorieen er in zitten. Calorieën zeggen hoeveel energie je ergens uit kunt halen als brandstof. Eigenlijk heet die energie ATP (adenosinetrifosfaat) 1 ATP levert 7,3 Kcal.

Suiker is de allerbeste brandstof voor ons lichaam. We eten heel suikerrijk, kijk maar op de verpakking van producten, en toch zijn mensen heel vaak moe.

Wat kunnen we nog meer als brandstof gebruiken om energie van te maken? Uit welke voedingsstoffen kunnen we nu energie halen:

1. Glucose (Opslag mogelijk in de vorm van Glycogeen of Glycerol in de spieren/lever/vetweefsel)
2. Vetzuren (opslag mogelijk in de vorm van triglyceriden in vetweefsel)
3. Aminozuren (opslag in de vorm van eiwitten in de spieren)
4. Ketonen (geen opslag mogelijk, alleen productie)
5. Lactaat (geen opslag mogelijk, alleen productie)

De mogelijkheid tot opslag is een prachtige manier van overleven. We hebben als mens niet altijd de beschikking gehad over voedsel. We moesten er naar op zoek, of het zelf verbouwen. Soms konden we niks vinden, of mislukte hier en daar de oogst. En dus, om bij schaarste alsnog over energie te kunnen beschikken, werden de opgeslagen vormen zoals Glycogeen of vetzuren gebruikt om energie te leveren.

Hierdoor kunnen organen zoals hart en gewoon werken. Alleen de hersenen kunnen vetzuren niet gebruiken, ze zijn volkomen glucose-afhankelijk.

Onze spieren kunnen direct enkele van de opgeslagen eiwitten rechtstreeks in de spiercel gebruiken als brandstof. Goed in tijden van nood, maar niet handig op lange termijn. Gelukkig kan ons lichaam aminozuren naar de lever sturen om daar glucose van te maken. Dus we kunnen onze eigen suiker maken.

Ketonen zijn ook noodbrandstof, ons lichaam kan die omzetten zodat ook hier weer ons brein voorzien kan worden van glucose.

Lactaat is melkzuur wat voorheen als afvalstof werd gezien. Maar nu is duidelijk dat we lactaat kunnen recyclen als brandstof.

Energie maken uit brandstof is een heel complex proces. Er bestaan heel veel wegen die allemaal leiden tot de productie van ATP. Zoals we zojuist lazen, opslag, omzetting, recyclen.

De hersenen gebruiken 20% van onze energie zoals rechts op het plaatje te zien is.

Wat zijn nu de oorzaken van vermoeidheid:

We dienen altijd te kijken naar het voedingspatroon. Een eenzijdig, ongezond of vegan eetpatroon kan tot tekorten leiden. Tekorten in volgende bouwstoffen, hebben vermoeidheid als typisch symptoom:

• Ijzer
• B-vitamines
• Vitamine C
• Vitamine D
• Magnesium

Ook zullen we rekening moeten houden met verhoogde behoeftes zoals bij sporters, zwangere vrouwen en die, die borstvoeding geven, mensen die roken en/of veel stress hebben

Vertering

We dienen ook te kijken of de vertering wel goed verloopt. Kauwen we goed, (30 x) , eten we wel mindful m.a.w. in rust zonder afleiding, is er voldoende speekselproductie, is er voldoende maagzuur en andere maagsappen, is er genoeg ezymproductie? En dit allemaal voordat de voedselbrij naar de darmen gaat waar de opname van voedingsstoffen plaatsvindt, goede communicatie is met alvleesklier, maag en galblaas onder invloed van hormonen in de dunne darm en ook hier voldoende enzymen zijn. In de dikke darm wordt vervolgens water opgenomen en is er onder invloed van hormonen communicatie met de hersenen t.a.v. honger en verzadiging.

Kortom, willen we een goede opname van bouwstoffen waar ons lichaam energie van kan maken, zal dit hele proces onder de loep genomen moeten worden.

Is er misschien sprake van een energielek?

Er zijn 3 egoïstische supersystemen in ons lichaam:

• Het brein, gebruikt vooral de Dag energie
• De spieren, gebruiken vooral de Dag energie
• Het immuunsysteem, gebruikt vooral de Nacht energie

Deze systemen kunnen als het nodig is alle glucose als brandstof naar zich toetrekken. De vraag is dus of een van die systemen voortdurend overactief is.

1. Het egoïstische brein:

• Wanneer je veel stress hebt en/of trauma hebt meegemaakt, kan het brein voortdurend in een alerte staat zijn om, wanneer nodig, te kunnen vluchten of vechten. Of je blijft wakker om een oplossing voor je problemen te kunnen bedenken. (In de Germaanse Geneeskunde noemt men dit een conflictactieve fase.) Hierdoor ontstaat vaak chronische vermoeidheid omdat alle energie naar het brein gaat en niet meer naar het immuunsysteem of de spieren
• Door toxines in het brein kunnen er ook slaapproblemen ontstaan.

2. Het egoïstische immuunsysteem:

• Wanneer er sprake is van ziekte, ofwel in de Germaanse Geneeskunst, een herstelperiode na een conflictactieve fase, zal het immuunsysteem alles willen opruimen. Dat gaat altijd voor, omdat teveel toxinen of parasieten het lichaam alleen maar schaden.
• Bij chronische ontstekingen of laaggradige ontstekingen is het immuunsysteem continu actief om zaken op te ruimen of te helen. Het immuunsysteem staat dus continu “aan”.

3. De egoïstische spieren

• (Top)sporters die over grenzen gaan of veel te intensief trainen

Hoe regelen die 3 supersystemen nu de energievoorziening voor zichzelf?

Het brein zal alle energie naar zich toetrekken (pull) en dus komt er veel minder glucose in de spieren en wordt er vervolgens ook minder omgezet naar vet. Deze mensen vallen af bij stress.

Een 2^e systeem is het body push systeem. Het lichaam stelt zichzelf dan in dienst van de hersenen en zal aanhoudend willen eten voor meer brandstof.

Acute stress: Normale energievoorziening via het brain pull mechanisme

Chronische stress: Te lang verhoogde energie-navraag door de hersenen. Te lang groot energieverbruik kan schadelijk zijn voor de hersenen

Een bijzonder mechanisme treedt in werking bij psychosociale stress. Het onderhuidse vetweefsel wordt gebruikt om hart en spieren te voorzien van energie, zodat alle glucose dan naar het brein kan.

Maar wanneer stress chronisch is, treedt er na verloop van tijd een ander mechanisme in werking. Er ontstaat een toename van visceraal (rond de ingewanden) vet om dit om te zetten naar glucose voor de energie voorziening van het brein. Er is dan sprake van gewichtstoename en men krijgt een buikje.

Het Immuunsysteem zal bij laaggradige of chronische ontstekingen via insulineresistentie zorgen dat er geen glucose meer in de energiefabriekjes van de cel komen (mitochondriën) . Ook ontstaat er Leptine resistentie, dus er zal steeds minder een verzadigingsgevoel komen en dus gaat men meer eten voor extra brandstof. Vervolgens zorgt een schildklierhormoon dat allerlei organen in een soort winterslaap komen zodat alle energie naar het immuunsysteem gaat. Als laatste treedt er Cortisol resistentie van het immuunsysteem op. Normaliter zorgt Cortisol voor het tot rust brengen van het immuunsysteem. Bij inflammatie/ ontstekingen moet immuunsysteem actief blijven.

Mogelijke opties voor herstel van energieverdeling:

1. Oorzaak aanpak van de overactiviteit

• Selfish brain: stress

• HPA-as en sympathicus tot rust brengen

• Selfish immune system: laaggradige ontsteking

• Barrièreherstel indien nodig

• Endotoxemie oplossen indien nodig

• Immuunsysteem tot rust brengen

2. Strategieën herstellen

• Brain pull herstellen – Intermittent fasting – Cognitieve uitdaging – Hormetische prikkels (hitte/koude/dorst/honger/ademhaling)

3. Bioritme herstellen: gezonde afwisseling tussen hersenen en immuunsysteem

Wil jij nu weten waarom je zo moe bent, neem contact op, wie weet kan ik je helpen.